Virtual Reality
Het conformiteitsstigma: heeft ons virtuele gedrag invloed op de manier waarop we ons echt gedragen?
Onderzoek toont aan dat gewelddadige ervaringen in de virtuele wereld ook in de echte wereld kunnen leiden tot meer agressief gedrag
Een van de meest opwindende technologieën van onze tijd, virtual reality verwijst naar een volledig gesimuleerde realiteit, die wordt gemaakt door computersystemen die digitale formaten gebruiken. Het gebruik van VR in ons dagelijks leven heeft een opmerkelijke sociale en psychologische impact gehad, inclusief onze percepties over familie, religie, privé-ervaringen enz. Het lijdt geen twijfel dat VR veel impulsen binnen het bereik van onmiddellijke virtuele bevrediging plaatst, zonder onmiddellijke politieke , sociale of juridische gevolgen. Er is inderdaad geen ‘wet’ of ‘orde’ in de virtuele wereld en mensen kunnen het leven leiden zoals ze dat willen. Maar heeft dat ook invloed op de manier waarop we ons gedragen of met elkaar omgaan in de echte wereld?
Virtueel dubbelspel
Met digitale representaties van mensen is het begrip dubbelganger ineens non-fictie geworden. In nieuwe edities van FIFA, een wereldwijd beroemd voetbalvideospel, kunnen spelers bijvoorbeeld hun foto's uploaden naar het gezicht van een personage. Vervolgens kunnen spelers via gamecontrollers hun virtuele klonen maken en het leven van sportsterren leven, prachtige evenementen beleven enz.
Psychologische theorieën suggereren dat er bepaalde gevolgen zijn voor mensen na het ontmoeten van hun virtuele dubbelgangers. Volgens de klassieke 'sociale leertheorie' die eind jaren zeventig door Albert Bandura is ontwikkeld, imiteren mensen gewoonlijk gedragingen die ze anderen zien uitvoeren. Een adolescent kan bijvoorbeeld het gedrag leren van de vriendengroep met wie hij graag omgaat. In feite hebben onderzoekers aangetoond dat hoe meer het doelwit op de waarnemer lijkt, hoe groter de kans is dat de waarnemer dat doelwit nabootst. Mensen zullen eerder het gedrag navolgen van anderen die tot hetzelfde geslacht, ras, dezelfde leeftijd behoren of van degenen die hun mening samen delen. Verder kan in virtual reality alleen al het zien van jezelf een actie uitvoeren een enorme impact hebben op het veranderen van iemands gedrag en geheugen. Aangezien virtueel gedrag wordt gecontroleerd door computerprogrammeurs en animators, kunnen de gevolgen verschrikkelijk zijn.
Stel je een toekomst voor waarin duizenden ervaringen, dag na dag, virtueel plaatsvinden. Denk aan de eerste minuten na het ontwaken uit een bijzonder resonerende droom of die eerste hartkloppingen van onhandigheid in een gesprek met een persoon over wie je de nacht ervoor gedroomd hebt. Of het nu gaat om sporten en afvallen, of om te kijken hoe we producten in virtual reality onderschrijven, het opmerkelijke vermogen van deze technologie om onze eigen percepties en overtuigingen over onszelf te veranderen, maakt 'virtual reality' reëler dan 'reality' zelf.
Zelfperceptie
Het lijdt geen twijfel dat onze generatie zich zeer bewust is geworden van onszelf. Obesitas is bijvoorbeeld misschien wel een van de belangrijkste problemen waarmee de gezondheid van de bevolking te kampen heeft. Afvallen is wellicht één van de meest gewilde doelen, maar ook een van de moeilijkste om te bereiken. . In virtual reality is afvallen echter net zo eenvoudig als een toetsaanslag. Kunnen we in een wereld waar iedereen mooi is, psychologische effecten zien?
In een virtuele wereld, waar perfecte lichamen niet alleen gratis zijn, maar de norm, worden de psychologische gevolgen van een fysieke verschoppeling in hoge mate verergerd. Een vrijwel 'zwaarlijvige' avatar kan bijvoorbeeld opmerkelijke effecten hebben op je waarneming en de manier waarop je jezelf waarneemt veranderen. Dit idee van virtuele identiteit kan ook worden uitgebreid tot racen, hoewel het concept van virtuele race een lastige is. In een onderzoek uitgevoerd door psychologen, toen blanke mensen 'zwarte' avatars kregen toegewezen om rassendiscriminatie te verminderen door hen in de schoenen van een 'zwarte' persoon te laten lopen, ontdekten onderzoekers precies het tegenovergestelde, met een verhoogde mate van racisme onder onderwerpen van de studie.
Kortom, virtuele werelden bieden een ongekende mogelijkheid om mensen te scheiden van hun fysieke identiteit en om op verschillende manieren een rollenspel te spelen. Het rollenspel is echter niet ‘gratis’ en heeft feitelijk niet alleen gevolgen voor online gedrag, maar ook voor gedrag dat wordt overgedragen naar de fysieke.
