Verbindend communiceren of gelijk hebben?
Verbindend communiceren
Eén van de valkuilen in communicatie is ‘invullen’ vanuit ‘aannames’. Hoe kun je zelf inzien dat jij iets voor de ander invult vanuit een aanname? Inzien begint met herkennen en erkennen dat je iets voor de ander invult. Je denkt vanuit de veronderstelling dat je het bij het rechte eind hebt, dat je ander kent, dat je de situatie waar de ander zich in bevindt kent, of dat je weet hoe de ander denkt en voelt. Op basis daarvan trek je conclusies. En je bent er nog eens van overtuigd dat je gelijk hebt. Er is geen communicatie dus is er evenmin wederkerigheid in de verbinding.
Geweldloos communiceren betekent in de ruimste betekenis van
het woord bewust worden van je communicatiestijl en -patronen. In onze
opvoeding krijgen we hiervan reeds heel wat mee. Meestal nemen we het geleerde
mee in onze contacten, in relaties, op het werk. Het is pas als er contact is
met mensen die er een andere communicatiestijl op nahouden dat er wrijving kan
ontstaan. Dit is niet wat je herkent vanuit jouw referentiekader. En dat leidt
heel snel tot weerstand en/of afwijzing. Het is dan heel snel: jij bent fout en
ik heb gelijk. De aanzet om strijd en conflict te creëren is gezet. In de
onderstroom voel je de spanning aanwezig, maar als er vanuit ‘gelijk en
ongelijk’ wordt gereageerd, zet die spanning zich verder.
Het onthechten van ‘gelijk hebben of fout hebben’ is geen
lineair proces die je bedenkt vanuit je hoofd. Vaak zijn er in diepere lagen
oude wonden uit het verleden die mede aanzetten tot ‘gelijk hebben’ ten koste
van alles en iedereen. Om toch in het gelijk vast te houden worden heel
gemakkelijk aannames gemaakt, om toch door te zetten in het krijgen van gelijk.
Men haalt er wel eens anderen bij, die misschien bereid zijn om mee te gaan in
de strijd. Er wordt niet eens afgetoetst of het eenzijdig gekleurde verhaal
klopt. Soms leeft er wel eens angst voor de strijder van het gelijk, omdat er
macht in het spel zit. Degene met macht en geld bepaalt de spelregels en die
tegen de spelregels ingaat, heeft het geweten. Macht en strijd vanuit oude
wonden leiden een eigen leven. In de persoonlijkheidsvorming zien we dit vaker
in de narcistische-psychopatische karakterstructuur. Maar macht en geld erotiseren
en laat mensen die zich afhankelijk voelen gewillig meedrijven om het gelijk
hebben te bevestigen, al denken ze er wel diep in hun hart anders over.
Ik geef een voorbeeld: vanuit achterdocht en wantrouwen, zie
je sommige collega’s op het werk als een bedreiging. Je zit op je stoeltje, je
draagt je petje als verantwoordelijke, en het is je al vaker gebeurd dat je van
dat stoeltje weggepromoveerd wordt. Dat doet pijn. Daar zit een hele diepe
wonde. Je hebt jezelf voorgenomen dat dit je nooit meer zal gebeuren. Dit keer
heb je besloten dat niemand jou van jouw stoeltje zal weghalen. Maar
ondertussen snuffel je bij collega’s en gaat er een lampje branden: ‘gevaar’, ‘concurrentie’…achterdocht
en wantrouwen die zich als een manifeste rode draad in je leven overheersen
leiden naar paranoïde gedachten. Houd het lang genoeg vol en je kunt het onderscheid
niet meer maken tussen realiteit en dwangmatige obsessieve gedachten die je voor
waarheid hebt aangenomen.
Je ziet het hele scenario al voor je: collega’s die je als
concurrenten ervaart, vanuit je eigen angst, dicht je allerlei scripts toe. Je
vult de vriendelijkheid in met een ‘ die heeft wat nodig van mij’; je neemt aan
dat die collega niet te vertrouwen is en je neemt je aannames voor waarheid. En
het hele projectiemechanisme gaat als een raket en sneller als het licht te
werk. Je bent ervan overtuigd dat je gelijk hebt, dus je moet de collega’s die jij
als bedreigend ziet een paar stappen voor zijn. Je bedenkt een plan door één
van de meest lage trillingen die een mens kan gebruiken en dat is ‘roddelen’;
die collega’s in het vertekend gekleurd daglicht stellen. Je zou kunnen
stellen: nemen anderen dit dan zo gemakkelijk aan? Afhankelijk van de context
en de positie die iemand heeft en de sympathie of antipathiegevoelens ( die ook
nog een rol spelen) is dat wel mijn ervaring de dubbelzinnigheid van de reacties
erop. Men durft niet rechttoe rechtaan reageren. Angst voor eigen zitje, eigen
positie, eigen voordelen.
Een ander voorbeeld dat wellicht voor velen herkenbaar kan
zijn: je woont samen met een partner, je bent allebei freelancer, wat betekent
dat je allebei je bijdragen moet betalen, belastingen…hoe snel wordt niet
ingevuld vanuit een totaal misplaatste aanname dat jullie het toch allebei
samen goed hebben financieel. Als de ander vanuit een totaal misplaatste
aanname invult hoe de financiële wettelijke zaken worden geregeld in een ander
land en de ander een leugenaar noemt, dan is dit het grootste voorbeeld van invullen
gebaseerd op aannames.
Zelf heb ik los van mijn loopbaan als leerkracht en zelfstandig
communicatietrainer nooit een beperking ervaren om mijn professionele diensten
aan te bieden. Als freelancer ben je juridisch vrij om opdrachten te aanvaarden
die binnen jouw kwaliteiten en opleidingen liggen. Geen enkele organisatie
heeft me ooit verboden om mijn diensten aan te bieden, als er soms minder
opdrachten binnenkwamen bij een andere organisatie. De enige afspraak dat gold
was alles wat intern in een organisatie plaatsvindt, houd je binnen de organisatie.
Klare en duidelijke afspraken en zo hoort het ook.
Zolang de angst van de concurrentie overheerst, zolang het
ego om de grootste en de beste te willen zijn de enige reden kan zijn om wat
dan ook draaiende te houden, stoot je mensen af. Want 2022 is een jaar van
samenwerken, van verdraagzaamheid, van meesterschap, en denk hier even over na:
hier hoort geen houding meer te zijn van gelijk hebben, strijd voeren en mensen
te willen kraken, want dat is alles wat niet menselijk en waarachtig is. Dat is
de meest laffe daad die je vanuit eigen wantrouwen en achterdocht, angst en
pijn uit het verleden, verricht. Je behandelt dan de mens als ‘stekker in en
stekker uit’ omwille van het grote gelijk, onverdraagzaamheid en vooral in
werkelijkheid niemand het licht in de ogen te gunnen.
Alles wat we op macro-niveau te zien krijgen, speelt zich op
micro-niveau af. Ik hoop dat er ooit eens de bereidheid komt in eigen hart te
kijken en daar het werk te doen.
Geweldloze communicatie…gaat over werkelijke betrokkenheid,
de mens niet langer gebruiken voor eigen gewin, en, zoals iedereen wel heel gemakkelijk
scandeert: we zijn allen één, we zijn allen Bron, we zijn allen gelijkwaardig,
want in realiteit speelt het harteloos ego nog steeds een grote rol.
Wie het schoentje past, trekke het aan. Voel je je
aangesproken, dan is er iets wat je raakt en in dat geraakt worden en zijn is
het duidelijk een signaal om echt oprecht en eerlijk te kijken wat je herkent
en hoe je de pijn van het verleden kunt helen. Willen we echt de
Watermantijdperk waarden doorleven en leven dan zal die eerste stap gezet
moeten worden. Het oude paradigma met geboden en verboden omwille van oude
angst is voor bewuste mensen klaar.
Wees liefdevol en zachtaardig voor jezelf, zodat je diezelfde
energie oprecht kan aanwenden in het menselijke contact.
Wil je hierover sparren, herken je dat je hierin vastloopt,
patronen…
Het is de tijd om oude lagen die nu losgetrild worden achter
je te laten.
